کراتوکونوس (قوز قرنیه): بیماری پیشرونده قرنیه که تشخیص زودهنگام آن حیاتی است

کراتوکونوس (قوز قرنیه): بیماری پیشرونده قرنیه که تشخیص زودهنگام آن حیاتی است

کراتوکونوس یک بیماری چالش‌برانگیز است که اگر به‌موقع تشخیص و درمان نشود، می‌تواند به پیوند قرنیه منجر شود. در این مقاله، اطلاعاتی جامع در خصوص این بیماری ارائه می‌دهیم.

تصویری از یک چشم با بیماری کراتوکونوس که قرنیه آن به شکل مخروطی برآمده شده است.

بیماری کراتوکونوس (Keratoconus)، که به آن قوز قرنیه نیز گفته می‌شود، یک بیماری پیشرونده چشمی است که در آن قرنیه، یعنی لایه شفاف جلوی چشم، نازک شده و به شکل یک مخروط برآمده می‌شود. این تغییر شکل باعث انحراف نور ورودی به چشم و در نتیجه تاری دید، حساسیت به نور و دید دوگانه می‌شود. در بیشتر موارد، این بیماری در دوران نوجوانی یا اوایل دهه بیست زندگی ظاهر می‌شود و با گذشت زمان پیشرفت می‌کند.

علائم کراتوکونوس

  • تاری و اعوجاج دید

    یکی از اولین و شایع‌ترین علائم، تاری دیدی است که با عینک عادی قابل اصلاح نیست. دید ممکن است کشیده یا تحریف‌شده به نظر برسد.

  • افزایش شماره عینک

    به دلیل تغییر شکل قرنیه، شماره چشم فرد به سرعت افزایش می‌یابد و نیاز به تعویض مکرر عینک یا لنز تماسی دارد.

  • حساسیت به نور (فتوفوبیا)

    بیماران اغلب نسبت به نورهای روشن حساس می‌شوند و در محیط‌های پرنور احساس ناراحتی می‌کنند.

  • دید دوگانه یا هاله‌ای

    در مراحل پیشرفته‌تر، افراد ممکن است اشیاء را دوتا ببینند (دید دوگانه) یا در اطراف منابع نور هاله‌هایی مشاهده کنند.

روش‌های تشخیص

تشخیص کراتوکونوس از طریق معاینه جامع چشم‌پزشکی انجام می‌شود. در این معاینه، پزشک از روش‌های زیر برای ارزیابی قرنیه استفاده می‌کند:

  • توپوگرافی قرنیه (Corneal Topography)

    این روش پیشرفته، یک نقشه دقیق از سطح قرنیه ایجاد می‌کند و هرگونه ناهنجاری و برآمدگی مخروطی‌شکل را نشان می‌دهد.

  • پاکیمتری (Pachymetry)

    این تست، ضخامت قرنیه را اندازه‌گیری می‌کند. نازک شدن قرنیه یکی از نشانه‌های اصلی کراتوکونوس است.

  • اسلیت لمپ (Slit-Lamp)

    پزشک با استفاده از این دستگاه، قرنیه را به دقت بررسی می‌کند تا علائم نازک شدن یا خطوط استریای (Striae) عمودی را مشاهده کند.

گزینه‌های درمانی

  • عینک یا لنزهای تماسی

    در مراحل اولیه بیماری، عینک یا لنزهای تماسی نرم می‌توانند تاری دید را بهبود بخشند. اما با پیشرفت بیماری، لنزهای مخصوص مانند لنزهای سخت گازی نفوذپذیر (RGP) و لنزهای اسکلرال (Scleral) لازم می‌شوند.

  • کراس‌لینکینگ قرنیه (Corneal Cross-linking)

    این یک روش درمانی نوین است که هدف آن متوقف کردن پیشرفت بیماری است. در این فرآیند، قطره ریبوفلاوین (ویتامین B2) روی چشم ریخته می‌شود و سپس با اشعه فرابنفش فعال می‌گردد تا رشته‌های کلاژن قرنیه را تقویت کرده و از نازک شدن بیشتر آن جلوگیری کند.

  • حلقه‌های داخل قرنیه (Intacs)

    این حلقه‌های پلاستیکی کوچک در لبه قرنیه قرار داده می‌شوند تا شکل آن را به حالت عادی نزدیک‌تر کرده و بینایی را بهبود بخشند. این روش نمی‌تواند پیشرفت بیماری را متوقف کند، اما به بهبود بینایی کمک می‌کند.

  • پیوند قرنیه (Corneal Transplant)

    در مراحل بسیار پیشرفته که دیگر هیچ روشی پاسخگو نیست و قرنیه بسیار نازک شده، پیوند قرنیه تنها راه حل باقی‌مانده برای بازگرداندن بینایی است.

هشدار و نکات مهم

  • از مالش چشم خودداری کنید: مالش شدید چشم می‌تواند به قرنیه آسیب بیشتری بزند و باعث پیشرفت سریع‌تر بیماری شود.
  • معاینات منظم چشم‌پزشکی: از آنجا که کراتوکونوس یک بیماری پیشرونده است، معاینات منظم برای ارزیابی وضعیت قرنیه و جلوگیری از وخامت اوضاع ضروری است.
  • عوارض جانبی کراس‌لینکینگ: با وجود بی‌خطر بودن این روش، ممکن است پس از انجام آن، فرد تا چند روز دچار حساسیت به نور، درد و تاری دید شود که طبیعی است و با گذشت زمان بهبود می‌یابد.

مراجع علمی و مقالات مرتبط

  • Demaerschalk BM, Miley ML, Kiernan T-EJ, et al. Stroke telemedicine. Mayo Clin Proc 2009; 84: 53–64.
  • Akhtar M, Van Heukelom PG, Ahmed A, et al. Telemedicine physical examination utilizing a consumer device demonstrates poor concordance with in-person physical examination in emergency department patients with sore throat: a prospective blinded study. Telemed J E Health 2018; 24: 790–796.
  • Kirkizlar E, Serban N, Sisson JA, Swann JL, Barnes CS, Williams MD. Evaluation of telemedicine for screening of diabetic retinopathy in the veterans health administration. Ophthalmology. 2013;120(12):2604–10.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *